Flip and rewind; The basics

De vermaarde zijns-wijze Kaspar Vlosbok ontwikkelde zijn Flip-and-rewind-zijnswijze in de jaren tachtig van de twintigste eeuw, een decennium waarin het zogeheten cassettebandje zijn hoogtijdagen beleefde. Toen op een dag de vooruitspoelknop van Vlosboks Yoko-cassetterecorder het begaf, wist Vlosbok dit euvel te verhelpen door zijn muziekcassettes om te draaien (‘to flip’) en vervolgens terug te spoelen (‘to rewind’).  Vooruitkomen door het omgekeerde terug te spoelen: dit principe besloot Vlosbok toe te passen op het Leven Zelve.

We illustreren dit met een voorbeeld. Men neme een algemeen aanvaarde wijsheid, zoals: “Waarom moeilijk doen als het makkelijk kan?” Wat deze retorische vraag feitelijk stelt, is dat moeilijkheden vermeden dienen te worden en men voor de gemakkelijke weg optere. Stap 1 van het “flip and rewind-principe” is de goegemeente tegen de haren in strijken door deze wijsheid om te keren: “Waarom makkelijk doen als het moeilijk kan?”, waarmee je stelt dat de moeilijke weg te verkiezen valt boven de makkelijke weg. 

Vervolgens plaatst de Vlosbokiaan zich voor de opgave om vast te houden aan het nieuwe inzicht, en terug te redeneren, op zoek naar een onderbouwing: welke argumenten rechtvaardigen de conclusie dat ‘moeilijk’ verkiesbaar is boven ‘makkelijk’, welke redenering gaat hier als het ware aan vooraf?

Menigmaal blijkt dat deze ‘opgave’ een sinecure is: de argumenten liggen voor het oprapen, omdat de Vlosbokiaan een gebied betreedt dat nog niet eerder betreden is: de Vlosbokiaan gelijkt de koe die een mals weiland mag begrazen! 

In het onderhavige voorbeeld: waarom differentiëren we in het onderwijs (vmbo-havo-vwo), waarom kunnen computerspelletjes op verschillende ‘levels’ worden gespeeld, waarom nemen we soms de trap in plaats van de lift, de fiets in plaats van de auto, waarom zijn mensen altijd op zoek naar een ‘nieuwe uitdaging’ en betalen ze grif geld voor -laat ons zeggen- een ballonvaart? Juist! Omdat ze moeilijk willen doen waar het ook makkelijk had gekund.

Zo blijkt dat veel opvattingen die op het eerste gezicht tegendraads aandoen een steviger en betrouwbaarder fundering kennen dan menig ‘opinion chique’.

Vlosbok stond bekend om zijn ietwat duistere wijze van formuleren, waardoor de strekking van zijn werk niet altijd goed begrepen werd. In zijn magnum opus “De zijnswijze van Kaspar Vlosbok” formuleert hij het hierboven besproken principe als volgt:  

“De deconstructie van het iteratief verhoudt zich epistemologisch gezien contraproductief jegens de pejoratieve ontwikkeling van een holistische zijns-beleving, aangezien een dergelijk deontologisch paradigma onvermijdelijk zou devalueren tot aperte gotspe, indien het niet de teleologische plicht van de eschatologie ware een eventuele apologie van de westerse moraal te behoeden voor een accumulerend, geseculariseerd paganisme, dat louter kan leiden tot een abjecte, totalitaire heuristiek. Het antidotum tegen deze latente dreiging is dan ook: harde porno!”